Syringomyelia is één van de aandoeningen die bij de Cavalier King Charles Spaniel kan voorkomen. In de volksmond wordt dit ook wel de krabziekte genoemd, omdat krabben in de lucht één van de verschijnselen is. Pas sinds enkele jaren is bekend geworden dat deze afwijking al heel veel jaren in het ras zit, alleen vroeger wist men niet wat het was. Vele cavaliers uit het verleden kregen een diagnose als allergie of nekhernia toegeschreven, terwijl daar niet echt bewijs voor was, maar de dierenartsen waren toen nog niet bekend met Syringomyelia. Tegenwoordig zijn al vele dierenartsen op de hoogte gebracht van deze aandoening.
Sinds 2004 ben ik begonnen met mri scannen sindsdien worden al mijn cavaliertjes waar ik mee ga fokken gescand. Door te scannen kun je een verantwoorde combinatie maken, maar garanties heb je helaas niet. De vererving is heel ingewikkeld. Twee mri-vrije ouderdieren kunnen toch weer lijders geven, maar ook 2 lijders kunnen een mri-vrije geven, alleen komt dat niet zoveel voor.
Een fokker die scant kan dus ook nooit de garantie geven dat u een syringomyelia vrije pup koopt, omdat toevallig de ouderdieren vrij zijn. Wel is vanzelfsprekend de kans erop groter dan dat u uit 2 ongescande ouderdieren een pup koopt, daar ca. 60 tot 70 % van alle tot nu toe gescande cavaliertjes in binnen- en buitenland niet mri-vrij blijken te zijn. Van deze ruim 60% heeft een klein percentage ook werkelijk lichamelijke klachten. Aan ons fokkers de taak om te voorkomen dat dit percentage de komende jaren gaat groeien. Helaas was het groepje fokkers wat hieraan doelgericht heeft meegewerkt bijzonder klein. Vanaf ca. 2009 werden steeds meer fokkers bewust van de ernstige problemen die deze ziekte met zich mee kan brengen en gingen er steeds meer fokkers vrijwillig hun fokdieren scannen. Hierdoor werd het eindelijk mogelijk om een verplichte mri-scan op te nemen in het rasspecifieke fokreglement. Alle fokkers die via de rasvereniging fokken moeten zich vanaf juli 2011 aan dit fokreglement houden. Later dat jaar is door de Raad van Beheer in samenwerking met de Cavalier Club Nederland besloten dat er voor alle cavaliertjes met stamboom duidelijke regels moeten komen omtrent het fokken van cavaliertjes met stamboom. Begin 2012 zijn er dan ook stengere regels gekomen, waar men zich aan dient te houden, anders worden er geen stambomen afgegeven. Ook zijn we al meer dan een jaar bezig met het plan “fokwaarden”. Iedereen is daar erg enthousiast over en hopelijk kunnen we daar in 2012 nog mee gaan starten.
Clare Rusbridge doet al jaren onderzoek naar deze afwijking en heeft ook jaren alle beelden van de mri-scans bekeken en geeft hierbij een gradatie. Aan de hand van deze gradaties kun je vervolgens bewuste combinaties maken met als doel deze afwijking te verminderen in het ras.
Wat is nu precies Chiari malformatie (CM) en Syringomyelia (SM) ?
Hieronder beknopt een uitleg van deze aandoeningen:
Chiari Malformatie (CM):
Syringomyelia is een vaak voorkomende aandoening bij Cavalier King Charles Spaniels. Het probleem ontstaat door een in aanleg te klein achterhoofdsbeen en daardoor een te klein achterhoofdsgat. Dit heet de Chiari malformatie (CM) of misvorming. Geschat wordt dat bijna de gehele populatie CM laat zien op de mri-beelden, men spreekt van ca. 97 %. Ook mijn cavaliertjes (en die van bijna de rest van de wereld) hebben dus Chiari malformatie. Ook is bij vele andere rassen CM ontdekt, het is dus geen “cavalierafwijking”, zoals soms de media laat denken. Chiari Malformatie geeft in de meeste gevallen geen problemen, maar kan ook zonder de aanwezigheid van SM voor ernstige klachten zorgen, toch in bijna alle gevallen is het de syringomyelia die de pijnklachten doet veroorzaken.
De Chiari malformatie dwingt de hersenen te zakken in het achterhoofdsgat. Als gevolg hiervan raakt de vloeistof, die normaal door de hersenen en het ruggemergkanaal circuleert, geblokkeerd, waardoor de druk van de vloeistof omhoog gaat, hetgeen de vorming van holtes gevuld met vloeistof (syrinx) in de ruggengraat veroorzaakt. Dit wordt syringomyelie genoemd. In de meeste gevallen blijven deze dieren geheel vrij van klachten, ondanks dat er dus SM via een mri-scan wordt vastgesteld. Geschat wordt dat een klein percentage van de honden waarbij SM is vastgesteld via MRI, ook werkelijk lichamelijke klachten laat zien of gaat laten zien. Het exacte percentage is niet bekend. (Uiteraard is elke hond die pijn heeft er één teveel). De holtes (syrinx) en de druk die de holtes uitoefenen op de zenuwuiteinden kunnen neurologische bijwerkingen veroorzaken, die zeer pijnlijk kunnen zijn.
Het meest voorkomend is krabben aan één kant, maar het kan beiderzijds voorkomen. Er zijn hierbij geen afwijkingen aan huid of oor. Aangedane honden zijn tevens gevoelig aan kop, nek en voorpoten en gillen vaak van de pijn zonder duidelijke reden. De pijn kan samenhangen met de houding van de kop en sommige honden eten en slapen bij voorkeur met de kop omhoog. Sommige ernstig aangedane jonge honden ontwikkelen een nek skiliose, dit is een kronkel in de ruggengraat. Tenslotte krijgen ernstig aangedane honden een waggelende gang met de achterpoten en of zwakte van de voorpoten.
Beide sexen en alle kleurtypes zijn aangedaan. De verschijnselen ontstaan meestal vanaf de leeftijd van een halfjaar. Veel honden leiden een relatief normaal leven, maar sommige honden verslechteren toenemend en worden rond middelbare leeftijd geëuthaniseerd. Er bestaan dus duidelijk verschillende graden van ernst van de aandoening. Bij andere kleine rassen komt de aandoening CM/SM ook voor, zoals o.a. bij de King Charles Spaniel, Yorkshire Terrier, Mopshond, Chihuahua, Griffon, Shih Tzu, Pekingees, Bichon Frisé, Malteser, Franse Bulldog, Dwergpinscher, Staffordshire Bull Terrier, Boston Terrier, Dwergkeeshond, Japanse Spaniel, Havanezer, Toypoedel-en Dwergpoedel, Dwergteckel, Jack Russel Terrier.
De enig zekere manier om de diagnose syringomyelie en misvorming van het achterhoofdsgat vast te stellen, is door middel van een MRI scan. MRI is Magnetic Resonance Imaging.
Tenslotte: De aandoening is erfelijk, maar verloopt niet via de simpele vererving. Meerdere genen spelen waarschijnlijk een rol. Verder DNA onderzoek is nodig om de betrokken genen vast te stellen, maar tot op heden is er nog geen DNA-marker gevonden.
Indien u meer informatie wenst over de mri-scan bij honden dan kunt u contact opnemen met:
Eric Noorman, Dierenarts
Dierenkliniek Den Heuvel
te Best, tel. 0499-374205.
U kunt ook bij hem terecht over informatie betreffende medicijnen die de klachten/symptomen van syringomyelia wat kunnen verlichten. Bij deze kliniek kunt u uw hond tegen gereduceerd tarief laten onderzoeken op syringomyelia d.m.v. een mri-scan. De kosten voor dit onderzoek zijn € 255,-- plus € 50,-- voor een officiële uitslag.
U kunt uw hond op afspraak, op elke gewenste dag/tijdstip laten scannen. U kunt gedurende het onderzoek in de wachtkamer wachten. Na de scan wordt alles aan u uitgelegd en al uw vragen worden beantwoord en indien nodig wordt er een behandelplan op gesteld.
Tekst N.Moonen